مدرسه علمیه فاطمة الزهراء(سلام الله علیها) شهرستان دالاهو

امام علي النقي (هادي) ـ عليه السّلام ـ امام دهم شيعيان جهان است كه در نيمه ذي حجه سال 212 هـ. ق در شهر صريا‌ (حومه مدينه) به دنيا آمد. پدرش امام جواد ـ عليه السّلام ـ و مادرش سمانه است.

حضرت امام هادي ـ عليه السّلام ـ در 8 سالگي، پس از شهادت پدر بزرگوارشان عهده دار مقام امامت گرديد و پس از 33 سال امامت، در سن 41 سالگي در سامرا در زمان خلافت معتز به شهادت رسيدند.

امامت امام هادي ـ عليه السّلام ـ همزمان با خلافت 6 خليفه عباسي بود. مقارن بود با 7 سال باقيمانده از خلافت معتصم برادر مأمون، واثق پسر معتصم به مدت 5 سال، متوكل برادر واثق 16 سال، منتصر پسر متوكل به مدت 6 ماه، مستعين پسر عموي منتصر 4 سال و معتز پسر ديگر متوكل كه سه سال خلافت كرد. امام هادي پس از گذشت يكسال از خلافت معتز در سامرا مسموم شده و به شهادت رسيد و جسم پاك حضرت، در سامرا در خانه مسكوني حضرت مدفون گرديد.

نكته مهم در شهادت امام هادي ـ عليه السّلام ـ اين است كه حضرت در سامراء به سبب كنترل بسيار شديد و خفقان حاكم و منع دوستان و شيعيان از ديدار با حضرت و عقوبت سخت متخلفين
حتي نزديكترين ياران امام نيز از حال و وضع امام بي خبر يا بسيار كم اطلاع بودند. و به همين دليل است كه منابع اشاره دقيقي به نحوه شهادت امام ندارد. منابع فقط شهادت حضرت در زمان معتز را ذكر كردند بدون ذكر زمان دستور خليفه به مسموم كردن و اينكه چه كساني مأمور اين جنايت شدند و چه زماني اين عمل پليد از آنان سر زد. حتي در روز شهادت حضرت هم اتفاق نظر نيست.

امام هادي ـ عليه السّلام ـ در طول دوران امامت خود از سركشان و حاكمان فاسد بني عباس رنجها و محنت‎هاي زيادي كشيد. در اين ميان متوكل در ظلم و ستم به حضرت و سنگدلي گوي سبقت را از ديگران ربود.

متوكل وجود امام هادي ـ عليه السّلام ـ را خطر بزرگي براي حكومت خويش احساس مي‎كرد، از اين رو، تصميم گرفت تا با دو روش همزمان در يك اقدام، از بحراني تر شدن اوضاع جلوگيري كند. يكي حمله به ياران امام و نابود كردن آثار شيعيان به گونه­اي كه قبر مطهر امام حسين ـ عليه السّلام ـ را نيز تخريب كرد و دوم دور كردن امام از مدينه كه پايگاه سازمان تشيع بود.

عبد الله بن محمد فرماندار مدينه از دشمنان اهل بيت بود و از امام نزد متوكل سعايت مي‎كرد و پيوسته قصد آزار آن جناب را داشت. امام هادي ـ عليه السّلام ـ در نامه‎اي به متوكل، سعايت و دروغگويي او را ياد آوري كرد، ولي متوكل كه زمينه را براي تبعيد امام از مدينه و تحت نظر گرفتن مناسب مي‎ديد در نامه‎اي ظاهرا محترمانه از حضرت خواست به سامرا بيايد.

نامه متوكل رسيد و حضرت آماده رفتن به سامرا شد، وقتي آن حضرت به سامرا رسيد، متوكل‌ ( با آن همه وعده و احترام كه در نامه‎اش بود) يك روز خود را پنهان كرد و آن حضرت را در كاروانسرايي كه به كاروانسراي گداها معروف بود فرود آورد.

سپس متوكل دستور داد‌ حضرت را كاملا تحت نظر گيرند و خانه‎شان را محاصره كرده و مانع ديدار شيعيان با ايشان و استفاده دانش پژوهان از آن سرچشمه علم و معرفت كرد و حتي ايشان را در تنگنا و محاصره اقتصادي قرار داد و رساندن حقوق شرعيه و هدايا را از داخل و خارج بر حضرت ممنوع كرد و متخلفان را عقوبتي سخت نمود.

اين وضعيت جز در حكومت شش ماهه منتصر تا زمان شهادت امام ادامه داشت و در زمان معتز شدت گرفت.

يكي ديگر از سختگيريهاي متوكل در آزار امام هادي ـ عليه السّلام ـ اين بود كه گاه و بي گاه به مأموران خود دستور مي‎داد تا ناگهاني به خانه امام ريخته و آنجا را بازرسي كنند به اميد آنكه سلاح يا مدركي دال بر فعاليت ايشان عليه حكومت بدست آورند. لكن در اين حمله‎هاي شبانه جز كتابهاي علمي و ادعيه چيزي يافت نمي­شد.

گاهي متوكل فرمان مي‎داد حضرت را در هر حالتي كه هست به دربار آورند. در يكي از اين احضارها امام در حالي بر متوكل وارد شد كه او مست و لا يعقل در كنار جامها و سبوهاي شراب و در ميان گروههاي خنياگر و رقاصه افتاده بود.امام بي توجه به موقعيت خطير و خطرات احتمالي به شدت او را سرزنش و ملامت كرد و به نصيحت گويي و ياد‌آوري قيامت پرداخت و فسق و فجور و مي خوارگي و بدكارگي او را محكوم ساخت. موكل بر آشفت و دستور داد ايشان را در زندان محبوس سازند. حضرت روانه زندان شد و شخصي از حضرت شنيد كه مي‎فرمودند: انا اكرم علي الله من ناقه صالح و سپس اين آيه را خواندند‌«تمتعوا في داركم ثلاثة ايام ذلك وعد غير مكذوب»

بيش از سه روز نگذشت كه متوكل به دست فرزندش منتصر به هلاكت رسيد.

منتصر گر چه بر امام سخت نگرفت ولي اين آرامش نسبي امام و شيعيان پس از شش ماه تمام شد و دوباره آزار و حصر و شكنجه و قتل راهكار اساسي خلافت در مقابل شيعيان بود. امام هادي ـ عليه السّلام ـ با حاكمان ستمگر سازش نكرد و آنها از مبارزه منفي و عدم همكاري حضرت هراس داشتند و رنج مي‎بردند تا اينكه تنها راه خويش را خاموش كردن نور خدا پنداشتند و بدين ترتيب امام هادي ـ عليه السّلام ـ نيز مانند امامان پيشين به مرگ طبيعي از دنيا نرفت بلكه در زمان معتز مسموم گرديد.

منابع معتبر و مورخان شيعه شهادت حضرت را در‌ ماه رجب سال 254 ه.ق مي‎دانند. مرحوم آيت الله مرعشي نجفي شهادت حضرت را در روز دوشنبه سوم رجب سال 254 ه.ق مي‎داند گر چه برخي منابع شهادت حضرت را در ماه جمادي الثاني يا 27 رجب نیز ذکر کرده اند.

پی نوشت:

مرکز مطالعات و پاسخ‌گويي به شبهات حوزه علميه قم

دعای هر روز ماه رجب

دارم به دل ولای تو يا باقر العلوم

بر سر بود هوای تو يا باقر العلوم

عهد ولادت تو و جشن و سرور ماست

جانم شود فدای تو يا باقر العلوم

? میلاد با سعادت امام باقر علیه السلام بر شما مبارک?

​

پرسش:

آیا « خبر دادن آغاز ماه رجب به دیگران » در احادیث معتبر توصیه شده و باعث بخشودگی گناهان می شود؟

پاسخ:

خبر دادن آغاز ماه های بافضیلت به مردم اگر با قصد تشویق دیگران به انجام عبادات و مستحبات این ماه ها باشد قطعا کار پسندیده ای است اما احادیثی که در سال های اخیر در فضای مجازی در مورد ثواب خبر دادن به مردم درباره آغاز ماه رجب منتشر شده و از پیامبر اکرم ^{(صلی الله علیه و آله)} و امام باقر ^{(علیه السلام)} نقل می شود در منابع حدیثی با سند معتبر یافت نشده است و در واقع از شایعات اینترنتی و روایات ساختگی به شمار می رود.

متاسفانه بعضی نیز از روی خوش باوری اینگونه احادیث جدید را باور  می کنند و کنجکاو نمی شوند که چرا در طول هزار و ‌چهارصد سال چنین حدیثی در کتب معتبر نبوده؟!

امروزه با رایانه و نرم افزارها با مقداری مهارت می توان جستجو کرد و احادیث جعلی عامیانه را از احادیث معتبر متمایز کرد ولی برخی از عزیزان حوصله یا فرصت مراجعه به منابع را ندارند یا دسترسی به نرم افزارها ندارند. توصیه کردن به خود و دیگران برای انجام واجبات و مستحبات در ماههای با فضیلت بسیار خوب است اما نباید ناخواسته برای این کار به نشر حدیث جعلی دست بزنیم.

اعمال شب و روز اول #ماه_رجب

?اعمال شب اول ماه رجب:

1. دعای هلال ماه رجب:

اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ رَبِّى وَ رَبُّکَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ.

در نقلی آمده که وقتی پیامبر اکرم(ص) هلال رجب را مى‌‏دید این دعا را می‌خواند: «اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِى رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَلا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ».

2. غسل

نبّی مکرم اسلام (ص) می‌فرماید: هر کس ماه رجب را درک کند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل کند، از گناهان خود پاک می‌شود مانند روزى که از مادر متولد شده است.

3. زیارت امام حسین (ع) (از دور یا نزدیک)

4. نماز مخصوص شب اول ماه رجب:

بعد از نماز مغرب 20 رکعت، یعنی 10 تا نماز دو رکعتی بخواند. 5️⃣نماز دیگر بعد از نماز عشاء بعد از نماز عشاء مستحب است دو رکعت نماز خوانده شود: در رکعت اول حمد، یک مرتبه سوره «انشراح» و سه مرتبه سوره توحید. در رکعت دوم حمد، یک مرتبه سوره «انشراح»، یک مرتبه سوره توحید و ناس و فلق خوانده شود. بعد از نماز، سى مرتبه لا إِلَهَ إِلا اللهُ بگوید و سى مرتبه صلوات بفرستد تا خداوند گناهان او را بیامرزد مانند روزى که از مادر متولد شده است.

?اعمال روز اول رجب:

1. روزه

روایت شده که حضرت نوح (ع) در این روز به کشتى سوار شد و به کسانى که همراه او بودند امر فرمود روزه بگیرند که هر کس این روز را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال از او دور شود.

2. غسل

3. زیارت امام حسین (ع)

از امام جعفر صادق (ع) روایت شده است که هر کس امام حسین (ع) را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند او را بیامرزد.

کسی که توانایی زیارت مرقد شریف حضرت سیدالشهدا (ع) را ندارد؛ هر جایی که باشد دست بر سینه بگذارد و سه مرتیه بگوید: صلی الله علیک یا اباعبدالله تا در زمره زائران حضرتش قرار گیرد. ان‌شاءالله.

4. اذکار و ادعیه بسیاری برای روزهای این ماه شریف ذکر شده است: (لااله الالله، استغفرالله، صلوات).