الله تعالی در داستان حضرت یونس در سوره های مختلف هر وقت از رفتار حضرت یونس انتقاد می کند اسمش را ذِکر نمی کند.
حتی زمانی که به رسول الله(صلى الله علیه و سلم) امر می کند که هم چون یونس در مسیر دعوت و اصلاح، کم طاقت و کم صبر نباشد نام «یونس» را به میان نمی آورد.
بلکه می فرماید مانند صاحب ماهی نباش: «فٱصبِر لِحُکمِ رِبِّکَ وَ لاتَکُن کَصاحِبِ الحُوت…» قلم ۴۸ ؛ پس برای حکم خدای خود صبر کن و مانند صاحب ماهی مباش.
و یا می فرماید: «وَ ذَاالنّون إذ ذَهَبَ مُغاضِبا…» انبیاء۸۷؛ (به یاد آور حال) ذو النون (یعنی یونس) را هنگامی که (از میان قوم خود) غضبناک بیرون رفت.
ولی در جاهایی که می خواهد از او تجلیل کند او را با اسم«یونس» ذکر می کند.
این یک نکته ی تربیتی بسیار ریزبینانه است، که هر وقت می خواهیم از یکی انتقاد کنیم بگوییم: بعضی ها این کار راانجام می دهند در حالی که این کارشان درست نیست…
ولی وقتی می خواهیم تشویق کنیم، مخصوصا کار خوب یا رفتار خوب شان را، حتما با ذکر اسم شان ازایشان قدردانی کنیم.
وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ صافات ۱۳۹ ؛ مسلّماً یونس هم از زمره پیغمبران بود.
در این جا چون از رسالت یونس بحث می کند، اسمش را ذکر می کند و در بقیه آیات که از فرار یونس از قومش و ترک آن ها با خشم و غضب بحث می کند با ضمیر«او» از او یاد می کند.!!!
إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ صافات ۱۴۰ ؛ زمانی، او به سوی کشتی پُر (از مسافر و کالا، بدون اجازه‌ی پروردگارش، از میان قوم خود) گریخت.
أبق به فرار بچه ها از خانه و ترکِ همراه با قهر گفته می شود.
الله تعالی می فرماید: یونس علیه السلام وقتی دید قومش ایمان نمی آورند، غضبناک از میانشان رفت و با حالت قهر آن ها را ترک کرد. گوئی ترک مأموريت، معنای قهر از خانه دارد و از پيامبری هم چون يونس انتظار نبوده از قومش که منکر دعوتش بودند قهر کرده و ميدان رسالت را ترک کند. برای همین الله تعالی این رفتار یونس را ملامت می کند(وَ هُوَ مُلِیم)
چون دعوت گر و اصلاح گر هرگز با مخاطبان خودش قهر نمی کند.!!!!
